Aceto

Aceto, azedo, acedo, azeto, achetum, v. vinagre : Cast. vinagre, utilizado desde la antigüedad con el significado de vinagre. M. PIDAL, Orígenes, 511 indica que se empezó a usar las voz vinagre en vez de aceto entre 1067-1140.

-Bibl.: EVANS, Pegolotti, práctica mercatura, 372, que traduce por "vinegar", vinagre. "togli aceto bene forte", en las pruebas sobre el alazor.; ARNAL, Vocabulario del alto-aragonés, 266, define aceto como: "Áspero, astringente, avinagrado, ácido; manchas en los cuchillos por cortar frutas verdes y acetas, rubinoso."; RAAB-VAZQUEZ, Voces del DICCA-XV, 122, al citar la agrella la define como "Planta de la família de les poligonàcies, Rumex acetosa; acedera, vinagrera; CORDE: «Agrellas picadas y puestas encima de los porretes alimpia del todo muy acabado».; Du Cange, v. achetum; VARELA, Léxico de alimentación, 214, v. aceto.; NDHE 1960-96, v. acedo, que define como vinagre, (Del lat. acetum.) La forma aceto, de 1495, 1555 y 1578, 1ª acep., es latinismo.; DICCA-XV, v. aceto; M. PIDAL, Orígenes, 511.; CEJADOR, Libro Buen Amor, 471.

-1050: "ceuata, pane et uino sine numero el I caral de azeto". (Cfr. CORDE, v. c.) José Miguel Gual.
-1252: "et aliam cupam paruam que tenet acetum trium modiorum" ... "duas cupas minores, unum curugiol cum suo speto, unam cantaram de vinagri.". (VARELA, La alimentación, 215) José Miguel Gual.
-1300 y 1312: Jaime II de Aragón ordena a los jurados de Sabiñánigo preparar para la "cena" real, entre otros productos, "acetum", si indicar cantidad. ...en Calamocha: "acetum", también sin indicar cantidad y otro doc. en Cella (MARTINEZ FERRANDO, Jaime II de Aragón, doc. 98 y 102, 5) Miguel Gual.
-1308: "Item unum scrineum parvum et quatuor camadas. Item unam botam cum aceto. Item unum morterium de cuppro sine manubrio." ... "Item undecim botas in duabus quarum erant usque al septem saumatas de aceto prout predicti existimabant, el alie erant vacue.". (PUJOL, La casa del Temple, 174) Miguel Gual.
-S. XV: "32 De vitro. R. sanguinem yrci cum aceto et cum succo senatoris et simul cum vitro, bulliatur et habebis vitrum molle. Et di que vasa ex eo facta possunt ad parietem iactan nequaque frangentur." ... "33 Alia secundum Albertum Magnum et est quasi idem. Accipiatur sanguis yrci cum tepido aceto et cum vitro, buliatur reddet vitrum mole ut pasta metalica, et potit proici in terra vel inicti ad parietem et non frangetur.". (CRIADO, Tratados y recetarios, 650 y CORDOBA, Un recetario técnico, 44) José Miguel Gual.

-El NDHE 1960-96 aporta las siguientes referencias: "c1050 Bezdemarbán, Zamora (Doc. Orígenes) 29: Silo pleno de ceuata, pane et uino sine numero et 1ª caral de azeto. 1256-63 ALFONSO X Part. I (ms. s. XV ed. 1807) 41: Diéronle a beber fel et acedo, et fue ferido de lanza en el costado. 1495 Trad. Lilio Medicina Gordonio 121c: Sy ouiere cólora sic, no le den agua por sý sola, saluo si non fuere buelta con vino de granadas, o con julepe, o con aceto. 1555 LAGUNA, A. Dioscórides (1570) V cap. XVIII 516: Del Vinagre scillítico, llamado comúnmente Aceto Squillítico. 1578 JUBERA, A. Dechado y reform. medic. 48: Siendo la miel escogida, bastará con el aceto se ponga en punto.

@ José Miguel Gual López.

Tipo: Alimentos

La voz ha sido modificada a fecha 2023-02-15.

Referencias documentales de «Aceto»

Fichas de la voz «Aceto», extraídas del archivo del profesor Gual