Galnape

Galnape, golnape, cenabe, calpe, gagnape, gahanabe, gainape, gambane, ganabe, ganape, galnabbes, genabe, genape, goinape, guenabe, guenapes, guenebe, gyngabe, kainabe, kainape, kanabe, kenabe, kennabes, kenape, kenebe, kenepe, keneba, quenabe, quenape, quennabe, quennape, uenabe, venape, venabe, v. cobertor, calpa: Cast. Colchón, almohadon.(Cejador). Dadas las diferentes variantes de la palabra es difícil precisar su etimología. Según Corral, es "tipo de ropa de cama, hecha de muchos tejidos (lana, lino, asargados y labrados a colores, de tapiz, tejidos con colores, pequeños, etc.) y es un hiperurbanismo de gaunapes, derivado de la contaminación gaunaces < yavváKr\(c) 'pelliza', 'forro de piel', 'piel de origen persa', y de gausapes < yavoánr\q 'tela velluda'. Estas dos últimas palabras son de origen oriental y pasaron al latín a través del griego ... Se han propuesto para este término las siguientes definiciones. En primer lugar, debido probablemente a este cruce semántico y fonético, hubo de emplearse con el sentido de 'manta' o 'cobertor morisco', dado que en el pasaje mencionado de San Isidoro este término aparece mencionado junto a los objetos que forman la ropa de la cama . Du Cange define galnape como 'stragulum uillosum, manta o alfombra' . Para Aebischer el significado de esta palabra es 'cobertor o manta de lecho' . Otros sentidos que aparecen en los textos medievales son los de 'prenda de abrigo o túnica' . Vignau, siguiendo a Papías, considera que la variante calpe se refiere a armillae quae militibus ob virtutem dantur, siendo este vestido usado tanto por hombres como por mujeres en tierras de Sahagún 8 0 . Sánchez Albornoz cree que con la expresión calpe polemita se hace referencia a un 'colchón labrado a colores. Cejador y Oelschláger consideran que la voz galnapis hace referencia a un 'colchón o almohadón' . Gómez Moreno indica que en época goda se llamaba así a una 'manta velluda de lana que servía para cobertor y que podía ser asargada, de lana, de lino labrado, grecisca con franja y morisca, et""(CORRAL, Léxico ropas, 60, 61)

-Bibl.: UREÑA ed., Fuero de Usagre, 286, v. guenabe, que cita como colchón, almohadon" y "Lleva también los nombres de gainape, galnape, genabe, genape, golnape, qenabe, kenape, keneba, kenebe, kenepe y hasta venabe.".; CEJADOR, Voc. medieval, v. "guenabe"; GOMEZ MORENO, Iglesias mozárabes, 344; interesante síntesis en CORRAL, Léxico ropa de cama, v. c.; Du Cange, Glosariium, galnape, "stragulum uillosum".; AEBISCHER, La literie, 180; STEIGGER, Sache, 647; SANCHEZ-ALBORNOZ, Una ciudad mil años, 198; TRIS FERRI, Terminologia textil, 91, cangaves, gugnapie, gangapes, ganabe, gangab, gannab y ganabs; SANCHEZ-ALBORNOZ, Estampas, 20, genabes, como cobertores moriscos (mauriscos).; M- PIDAL, orígenes, v. kenape.

-864: Documentados los galnapes como cobertores o mantas de lecho desde esta fecha. (SANCHEZ-ALBORNOZ, Estampas, 197-198) Fuensanta López.
-891: "uestimenta sacerdotalia IIII, fusile, signum I, galnapes transirgas I". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-908 : "gagnapes olosoricas opere polimario dos, cum suis duobus puluillis similis sericiis ... gainape pallea olosirica opere polimario I". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-915: "1 uendimus uobis illas ab integro. et accepimus de uos pretio solidos XXV, id est: II boues, galnape, modios II de tritico et sextarium, uacca et aliud precium quod nobis bene conplacuit, et de ipso". (Col. dipl. Cat. León, Cfr. CODOLGA, v. c.) José Miguel Gual.
-927 : "Lecturaria pro ospitibus: genabes XII, palleas IIIes , tramsirgas III, polimatas laneas V". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-927: "1 cum uineis et arboribus diuersis, cupas IIas plenas, kaballos X, equas XVI, lectos antemanos IIos, kennabes lineas X, plumazos X, linteos lineos C, muta sauanos et manteles X. adicimus ibidem nostros homines". (SAEZ-SAEZ, Col. Dipl. Celanova, 889. Cfr. CODOLGA, v. c.) José Miguel Gual.
-935 : "et genabe maurisco, et plumazo laneo". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-936: "uestibus febrineis, sericiis et polimatis, genapis, tapetes, puluillis et ex omni genere lineis". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-938: "IIIes, almuzalla morgom Ia, plumazos pallios IIIes et quarto tramisirco, culcitra addani Ia, linolas VIIIo, galnabbes laneas XVIIIº, plumazos sic laneos XIm, scaleas argenteas IIIes ex ipsis una exaurata de XXXa solidos, que". (SAEZ, Col. Dipl. Celanova, 889, Cfr. CODOLGA, v. c.) José Miguel Gual.
-943: "accepimus de vos in precio IIas vaccas et una kenape, precium que nobis bene complacuit;". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-955: "VI modios de civaria, venape una, saia una". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-960: Documentado galnape, quenabe, desde esta fecha, como manta o cobertor. (SANCHEZ-ALBORNOZ, Estampas, 41) Fuensanta López.
- 960: "accepimus de vos in precio una vacca amarella et una kenepe et una zeramne". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
- 960: "Offero ego ad Dominum meum Sanctum Ciprianum cavallo meo proprio cum sella et freno, guenebes". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-960: "II galnapes (valorados) in VIII solidos" en un documento de compra-venta del monasterio de Sahagún. (AHN, Clero, Sahagún, Carp. 874, nº 17) J. M. Mínguez.
-962: "pro que adcepit de uobis ganabe et litario". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-966: Las religiosas de Pedernales le dieron a la monja Menosa: "duas genapes, et duos plumazos ... VIIII almufelios de cibera ...". (SERRANO, Becerro gótico de Cardeña, 131, doc. CXVII) Miguel Gual
-973: "goi(na)pe pallea I, plumazos palíeos II, láñeos V, lineas II, manteles pares III... allhafe obtimo I, goinape lanea I". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-977: "X obes et ganape et pelle cordera valiente VI solidos". (AHN, Clero, Sahagún, Carp. 877, nº 7) J. M. Mínguez.
-978: Donaciones del abad Apaz al monasterio de S. Clemente de Modubar, "et III guenapes, et V plumazios, et V escannos...". (SERRANO, Cartulario de Covarrubias, 11, doc. VI) Miguel Gual
-978: "kanabes IIas , plumacos IIos , mantas III, peles II". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-979: "accepimus de vos in precio kenebe polímita". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-980-984: "et X obes et genape et pelle cordera"(Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-S. XI: Testamento de Oriol Iníguez: "Habemus in Aragone, VI gannapes, et XXII pulmaços, et in tela VIIII, et I ganape de pallio". (LACARRA, Documentos, nº 276) A. Martín Duque.
-S. XI: Testamento de Oriol Iníguez: "Habemus in Aragone, VI gannapes, et XXII pulmaços, et in tela VIIII, et I ganape de pallio". (LACARRA, Documentos, nº 276) A. Martín Duque.
-1002: "Adicio etiam lecto palleo obtimo cum dúos plumazos et dúos fazales et gambane obtima et tapede I pulbillo de mensa.". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1006: "accepimus de uos in precio calpe polemita ualente IIIIor solidos". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1006: "uacas III, et recelos XV, et kainabe I, et bele I". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1009: "acepimus de uobis in precio boue et II reicellos et kainape et V recelos et media emina de sale". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1019: "uaso I argentio, uacas VI uidulatas et una quenabe paliati". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1025: "uasus, uasilia, cubas, cubos, quenapes, legtos, aurum et argentum." . (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1033: "selas, omnia vasilia, boues III, vakas II, inter ouiculas et kabras X, guenabes II, plumazo I". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1036: "iugum boues, I quennape het I plumazo". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1038: copa argéntea sculfita deaurata, arretomas airages II, Hetera, genabes palias III, allifafes II una gyngabe in panno grezisco et alia luberna panno doctori ... facerolos grezisquos III ganabes lanías VIIIº , plumazos láneos V.". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1038: "De lectuaria: gainapes palias III, aliphaphe zingaue cum panno grecisco ...fazariolos greziscos III, gainapes laneas VIII, plumazos láneos VI". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1045: "cíñale similitudinem equiis quod est allatonis, gahanabes palias IIas, plumazos palios I".(Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1052: "mudas de sauanas III, coopertoria de lectos, kenabes laneas VII, plumazos III, tapetes III". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1060: En Galicia. "Kavallo rosello uno, scalas argenteas tres, alifafe gardunio Iº, galnape pallea una, CCC modios". (SAEZ, Nuevos datos, 882) J. Carrasco.
-1062: "uestito, raupa, lecto qum II ganapes et una linea et suo plumazo". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1069: "uno alifafe grecisco in pelle ginga, una quenape grecisca óptima". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1076: "uacas duas et duas quennabes et dúos plumazos". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-1126: "XVcim arietes et una uenabe et uno plumaco et una rotoma". (Cfr. CORRAL, Léxico ropa de cama, 59) José Miguel Gual.
-S. XIII: "Esta sea la uilduidade (viudedad de la viuda): una tierra de III kafices sembradura en baruecho, e una casa, e una arançada de uina, e una uez de azenia, e I yugo de bues, e I asno, e I lecho con una guenabe, e I lichero, e I fieltro, e II sauanas, II cabazales, espetos, mesa, escudielas, uasos, cuchares quantas ouieren de madero, escanos, cedaços, archas, badil, calderas, scamielos, criuas e una carral de XXX medidas". (en otra versión añade artesa y meseros. (ONIS ed., Fuero de Salamanca, 152, & 206), el Fuero de Ledesma, ed. ONIS, 240, & 133. tiene las variantes: uinna, açennia, bueys, cabeçales, artesa, cuencas (en vez de escudillas), cuyares, çedaços Miguel Gual

@ José Miguel Gual López.

Tipo: Ajuar domestico

La voz ha sido modificada a fecha 2024-01-30.

Referencias documentales de «Galnape»

Fichas de la voz «Galnape», extraídas del archivo del profesor Gual

Fichas de la voz «Galnape», Fundación J. March

Fichas elaboradas por el equipo de investigación de la Beca de la Fundación Juan March y cuyo autor aparece en su parte inferior"