Cinyels

Cinyels , sinyells, cinturón, cíngulo, cintos, ceñidor, cinydores, sinyel, cingellum, cingulum, cinyell, ciuyel, conyel, çinctoro, çentoro, v. cintas, cingulo y balteo:: Correa o cordón que sirve para ceñir el vestido. Castellano cinto, véase voz cinydores: Castellano cinturón, cinto, ceñidor, cat. cinyel. Para Oses, en el siglo XIV, "el cinturón era un accesorio muy importante en el vestido, podía ser de seda, terciopelo, cuero o metales preciosos, estos últimos eran auténticas obras maestras de orfebrería colocadas siempre en un lugar visible del cuerpo. Su función iba más allá de la mera sujeción de la ropa y se convirtió en un complemento imprescindible en el vestido del siglo XIV y XV.". (OSES, El ajuar de una infanta, 241)

-Bibl.: POTTIERS, Inventaires, v. ciuyel, que traduce como, "Corrigier en cinyel d'apres anc. cat. cent y vint botons de or brocats al entorn ab un sinyel y una roseta enmig sobreposada". Il s'agit d'un "signe", armes, lettres, etc. Il est permis aussi de penser, pour notre ex., à cinglel=cingliello (s.V.)? ou sivela (cat) "boucle"?. (doc. 1444).; AGUILO, Glosario, v. cinyell.; DCVB, v. cinyell, véase en este enlace; Voc. FARAUDO, v. cinyell, que clasifica en militar (emblema distintivo del símbolo de la milicia, de la orden de cavallería y el cinto o correa., véase en este enlace; PEGOLOTTI, Práctica mercatura, 291, v. "cinture", que traduce como "girdles".; M. PIDAL, Léxico primitivo, v. çinctoro, çentoro y v. cinta
-Carnicero observa en la iconografía del s. XIII las numerosas referencias a hebillas metálicas que dejan el extremo sobrante colgando y sueles ser extrechos (menos de 3 cm.) (Carnicero, Guia de indumentario medieval masc. y femen. v. cinturones de cuero.)

-1397: "10 A Ferrando, l’argentero, por 15 esterlines d’argent que el metio en garnir dos cinturas por madama vltra oncas et meya d’argent que li fueron dadas, obradas de goarnizon , 22 sueldos, 6 dineros; item, por 2 ducatos a dorar, 76 sueldos, et por su salario de manos, 2 florines, vallen, 52 sueldos, montan, 7 libras, 10 sueldos, 6 dineros.". (OSES, El ajuar de una infanta, 250) José Miguel Gual.
-1400: "Una correga platenada, de vori". (PUJOL, Inventaris, 474) Miguel Gual.
-1444: "29. Hun ciuyel (por cinyel) de parge, morado, con fiviella e cabo...". (SERRANO SANZ, Inventarios Aragoneses, II, 557) Miguel Gual.
-1447: En el inventario de objetos transportados por un ballenero aparece, "Item corrigie sive centure argenti et cirici, ultra numerum decem.". (MARINESCO, Notes sur la vie cultural, I, 299, doc. 2) Miguel Gual.
-1459: En el inventario de Anthonius Puig, verger, custodio del material concejo de Gerona , "item dotze sinyells..". (BATLLE, Inventarios mun. gerundenses, 186) Miguel Gual.
-1474: Jaime I confiesa deber al mercader de Pistoia Baudino Amanati, 30.000 sueldos, para lo cual le ha empeñado un rico cinturón y una corona de oro.". (MIRET, Itinerario Jaime I, 499-500) Miguel Gual.
-1484: En el inventario de Franciscum Boet, verger, custodio del material del concejo de Gerona , Primo XII camises, deu sinyells, xii spatlatxos de ferro, xii caps dangels tot serveix per la festa de Corpus Xst." (BATLLE, Inventarios mun. gerundenses, 189) Miguel Gual.
-1565: En un inventario oscense aparece ""Dos cynidores y una causa..."" (LAGUNA, Estudio léxico, p. 37) José Miguel Gual.

@ José Miguel Gual López.

M. PIDAL en los Léxico primitivo, v. cinta incluye las siguientes referencias documentales:
"1012 LEÓN (Esp. Sagr., 36, p. 19): reddant vobis obsequia ... et pro ad confirmandam hanc seriem scripturae quod vestra fuit voluntas, cinta argentea valente solidos numero ccc. 1062 ARLANZA, Cart., p. 133: mea sella morzerzel cum suo freno, et mea spata et mea cinta et meas espulas. (fines s. XI) FANLO (Col. dipl., p. 110-111): camisa et amicto ... cum sua stola ... et suo manipulo ... et sua cincta de Luca de seta bona ... Et habet adhuc ... x cinctas de seta veteres ruptas ... Debet nobis tornare ... camisa de cincta. (1134) IBID. (p. 118): una capseta per corpus Domini qui pendat super illo altare ... et una cinta bona unde pendat illa cap seta."

De: GUAL CAMARENA, M. Vocabulario del comercio medieval. Colección de aranceles aduaneros de la Corona de Aragón (siglo XIII y XIV) , Tarragona (1968)

Cinyels (Xll, 101; XIII, 109). Cast. «cinturón, cíngulo, cinto o ceñidor», circulando de las siguientes clases: con botones de oro, con hilo blanco y violado, cinyell militar, con hebillas y sinyell de framenor (éste en un doc. de 1412, cit. DCVB., v. «cinyell»). Del lat. * «cingellum», variante de «cingulum».
Bibliografía. Pottier, Inventaires, v. «cinyel». Dic. Aguiló, v. «cinyell».

Tipo: Vestuario

La voz ha sido modificada a fecha 2024-02-21.

Referencias documentales de «Cinyels»

Fichas de la voz «Cinyels», extraídas del archivo del profesor Gual