Número Actual - Números Anteriores - TonosDigital en OJS - Acerca de Tonos
Revista de estudios filológicos
Nº25 Julio 2013 - ISSN 1577-6921
<Portada
<Volver al índice de perfiles  

perfiles

 

 

†P.T. Ricketts, O.B.E. (a.d. XIX Kal. Ian. A.D. MCMXXXIII — Non. Mai. A.D. MMXIII) [1]

 

ALEXANDER IBARZ [2]

The Institute for Lifelong  Learning, Sheffield, (U. K.)




Sol i de dol i amb vetusta gonella (J. V. Foix)

Dezert d’amics, de bens e de senhor
(Jordi deSant Jordi)

mas si.ns membram de n’Arnau Daniell
e tots aquells que la terra.ls es vel (Ausias March)

 

 


O, for a draught of vintage! that hath been

Cool’d a long age in the deep-delved earth,

tasting of Flora and the country green,

Dance, and Provençal song, and sunburnt mirth! (Keats)

Homo bonus, pater coniuxque amatus, magister patientissimus amicusque fidelis fuisse dicitur. Petrus Ricketts, vir arte edendi peritissimus, occitanicis litteris ab tenera aetate deditus, annos plus minusve LVI laboravit ut, inter alia, Concordance de l’Occitan Médiéval (COM) universae Academiae dare posset. Vitam academicam incepit cum dissertatione ad gradum doctoris Philosophiae adquirendum (Birmingham, 1960 magistro John Hathaway discente). Aiunt hanc perfecisse cum miles fuisset conscriptus.

          Non solum paucis collaboratoribus edidit multos libros numquam prius editos (magis quam nullus in Romanicae Philologiae historia), sed etiam quamdam societatem internationalem ad litteras linguasque occitanicas promovendas instituit anno 1981 (AIEO).

          Propter temporum defectiones pecunia autem deficit ultimis annis, post congressum AIEO (2008) Aquisgrani habitum. Hoc tempore multi sunt qui pro bono adiutaverunt Petrum ut COM bonum finem habuisset et cognoscimus Petrum pro amicitia universitatis amicorum et collegarum legasse opus COM quasi perfectum, sicut et alios labores, principaliter eius editionem Matfre Ermengaud. Hunc laborem finivit et non solum duo volumina Matfre Ermengaud sed etiam duo volumina COM quae deficiebant editura sunt.

          Laborem collaborativum ultimum terminavit paucos dies ante mortem. Transtulit in linguam Gallicam utilia studentibus litteris occitanicis Martini de Riquer de tropatoribus libri tria volumina (1975). Hoc satis dat testimonium amoris eius litteris occitanicis, quem semper in corde usque ad finem habuit. Quotidie octo horas laboravit.

          Ricketts multos adiutabat quasi fuisset ipse schola edendi et academia internationalis Philologica simul. Magister omnium fuit propter amorem et humilitatem. Praxis ei magistrae fuit et festinans lente multum fecit paucis annis, fortuna adiuvante fortibus. Modus laborandi fuit semper multos labores simul facere.

          Amabat scaenicam artem, praesidens quibusdam ioculatoribus et histrionibus Londinensibus annibus 70 saeculi vicesimi. Cathedras Romanicae Philologiae et linguae Gallicae tenuit Liverpool et Londinii et carissimae almae matris Birmingham.

          In COM habentur circiter sex decies centena milia verborum Occitanae linguae. Circa annum 1968 Ricketts voluit hoc opus fieri et primus inter philologos technica computatoria usus est.

          Frequenter ‘eheu!’ inquit ‘forte vitam histrionis agere debuissem?’ ‘Quod dicis!’, dicebant collegae, ‘necesse est omnibus tuus labor.’ Si ei epistolam mitteres electronicam, ille respondere telephono solebat, quasi dicens ‘melius est loqui quam scribere’. Eum nunquam obliviscar. Saepe dicebat ‘Mox omnes habebimus hoc [sc. COM]’, ridens sicut puer incensus amore veritatis. Cum aliquando ei dicebam Catalanicam linguam ex Occitanica oriri, ridebat ille dicens ‘seu forte vice versa’. Semper iuvenis usque ad finem mansit.

          Anno 1914 tredecim decies centena milia hominum loquebantur Occitanice, nunc centum milia tantum. Post triginta annos nemo faciet. Provincia Narbonensis deserta est propter temporum cursum et specialiter Rei Publicae Gallicae defectiones.

          Academia Ludorum Floralium Poetica a.d. IV Non. Mai. apud Tolosanos anno mortis violam auream praemio ei dedit. Ille hoc meruit magis quam ullus tropatorum. Felix sum quia tantum fecit pro gentium Occitanarum cultura.

          Petrus Dronke quondam collega eius scripsit mihi: ‘Erat collega quem multum aestimabam et, quamvis non saepe eum vidissem, semper amicabilem inveni, collega quoque qui me semel in cuiusdam carminis occitanici difficultatibus sapienter adiuvavit.’

          Biographia et homagium potest videri in libro Dominici Billy et Ann Buckley, Études de langue et de littérature médiévales: offertes à Peter T. Ricketts à l’occasion de son 70ème anniversaire (2005). Sicut dicit carmen, rapit mors velociter. Vivant professores!

 

[A.W.I.] Nonis Iuniis anno Domini MMXIII

 

 

 

†P.T. Ricketts, O.B.E. (14 de diciembre de 1933 – 7 de mayo de 2013)

 

 

ALEXANDER IBARZ

The Institute for Lifelong  Learning, Sheffield, (U. K.)

 

 

 

Sol i de dol i amb vetusta gonella (J. V. Foix)

 

Dezert d’amics, de bens e de senhor (Jordi de Sant Jordi)

 

mas si.ns membram de n’Arnau Daniell

e tots aquells que la terra.ls es vel (Ausias March)

 

 

 

O, for a draught of vintage! that hath been

Cool’d a long age in the deep-delved earth,

tasting of Flora and the country green,

Dance, and Provençal song, and sunburnt mirth! (Keats)

 

Dicen que fue un hombre bueno, padre y esposo amado, maestro pacientísimo y amigo fiel. Peter Ricketts, hombre muy experto en el arte de la edición, dedicado a las letras occitanas desde su juventud, trabajó unos cincuenta y seis años para, entre otras obras, poder ofrecer a toda la comunidad universitaria la Concordance de l’Occitan Médiéval (COM). Comenzó su vida académica con su tesis para la obtención del grado de Doctor en Filosofía (en Birmingham en 1960 bajo la dirección de su maestro John Hathaway). Cuentan que la concluyó tras haber sido llamado a filas.

No solo publicó con unos pocos colaboradores muchos libros nunca antes editados (más que nadie en la historia de la Filología Románica), sino que en el año 1981 creó una sociedad internacional para la promoción de las literaturas y lenguas occitanas (AIEO).

Debido a las carencias de los tiempos, también el dinero le faltó en los últimos años, tras el congreso de la AIEO de 2008 en Aquisgrán. Por este tiempo son muchos los que ayudaron a Peter para que su COM tuviera un buen final y sabemos que Peter, por la amistad de sus amigos y colegas de la universidad, ha dejado su obra COM casi concluida, así como otros trabajos, principalmente su edición de Matfre Ermengaud. Dejó este trabajo terminado, y tanto los dos volúmenes de Matfre Ermengaud, como los dos volúmenes de COM que faltan, saldrán en el futuro.

Y su último trabajo de colaboración lo finalizó pocos días antes de su muerte. Tradujo al francés los tres volúmenes del libro de Martín de Riquer sobre los trovadores (1975), tan útiles para los estudiantes de literatura occitana. Esto da prueba suficiente de su amor a la literatura occitana, que siempre tuvo en su corazón hasta el final. Trabajaba ocho horas todos los días.

Ricketts ayudaba a muchos como si él fuese al mismo tiempo una escuela de edición y una academia filológica internacional. Fue maestro de todos por su amor y su humildad. La acción fue su maestra y festinans lente hizo mucho en pocos años, pues la fortuna ayuda a los fuertes. Su modo de trabajo fue siempre hacer muchas tareas al mismo tiempo.

Amaba las artes escénicas, dirigiendo a algunos juglares y actores londinenses en los años setenta del siglo XX. Ocupó las cátedras de Filología Románica y de Francés de Liverpool, de Londres y de su queridísima Universidad de Birmingham.

En COM se contienen alrededor de seis millones de palabras de lengua occitana. Alrededor del año 1968 Ricketts quiso que se realizara esta obra y fue el primero entre los filólogos que utilizó la informática.

Más de una vez dijo: “¡Ay!, ¿quizá hubiera debido ser actor?” “¡Qué dices!”, decían sus colegas, “tu trabajo es necesario para todos”. Si le enviabas un mensaje de correo electrónico, solía responder por teléfono, como diciendo “es mejor hablar que escribir”. No lo olvidaré nunca. Frecuentemente decía: “Pronto tendremos todos esto [a saber, COM]”, riendo como un niño encendido por un sentimiento puro. Cuando yo le decía alguna vez que el catalán tenía su origen en el occitano, él reía, diciendo: “o quizá al revés”. Permaneció siempre joven hasta el final.

En el año 1914 trece millones de personas hablaban occitano, ahora solo cien mil. Dentro de treinta años nadie lo hará. La provincia Narbonense ha quedado desierta por el correr de los tiempos y especialmente por las negligencias de la República Francesa.

La Academia Poética de Juegos Florales celebrada en Toulouse el día 4 de mayo del año de su muerte le concedió como premio una violeta de oro. Mereció él más este premio que cualquiera de los trovadores. Estoy feliz por lo mucho que hizo por la cultura de los pueblos occitanos.

Peter Dronke, en otro tiempo colega suyo, me escribió: “Era un colega al que apreciaba mucho y, aunque no lo veía a menudo, siempre me pareció amable, un colega también que una vez me ayudó sabiamente con las dificultades de un poema occitano”.

Su biografía y homenaje puede verse en el libro de Dominique Billy y de Ann Buckley Études de langue et de littérature médiévales: offertes à Peter T. Ricketts à l’occasion de son 70ème anniversaire (2005). Como dice el himno, rapit mors velociter. ¡Vivan los profesores!

 

(Traducción castellana de Juan José García González, Universidad de Oviedo).

 



[1] Agradecemos a la AIEO, Association Internationale d'Études Occitanes http://www.aieo.org/, la cesión de la fotografía que acompaña al perfil del profesor P.T. Ricketts. Sus numerosas publicaciones pueden ser consultados en la página web de la Universidad de Birmingham http://www.birmingham.ac.uk /staff/profiles/french/ricketts-peter.aspx

[2] Gratias ago Rosae Medinae et Johanni Garcia Universitatis Ovetensis. Suo labore et mercede me adiuvaverunt