Anubda

Anubda, abnutuba, abnuda, anúteba, annubda, annubta, anupda, annudba, anupta, adnupda, annúbteba, annúteba, abnulda, anuda, nubdua, anubtua, annupda, anutba, anútuba, adnuba, annútuva, annútuba, annutua, annupta, anutva, annútaba, amjuda, annuda, abnuda, annúduba, anútada, anumpda, amnuda, abnudba, nuda, nubda, nupda, anúbada, annúdeba, annúduva, annúbeta, annuba, annudebera, añupta: Del ár. "al-nubda" (la invitación a la guerra). Servicio de guerra que en la alta Edad Media tuvo como objetivo la vigilancia militar de las fronteras, ciudades y reparación de fortalezas. Era un servicio obligatorio para los "milites", "infanzones" y "caballeros". La multa o castigo por no realizarla se denominaba "anumba" y que derivó en que los caballeros la pagaran como un impuesto más.. El servicio militar de guardia, llamado también a veces "vigilia" y en Cataluña "guaita", "guarda", "specula" o "mirall", se denominó en la baja edad Media "robda" o "arrobda" . DOZY, NEUVENEN y Corominas, (doc. 804), voz "anuteba". El Glosario Crit. de Fiscalidad Med. voz "anubda" 1 y 2 no tiene nada que vez con este servicio.

-Bibl.: Eguilaz, voz "annúdeba" y "annubda" Cejador "abnuda", "annúduva" y Cejador "abnuda", "annúbeta", "annuba", "abnuda".; LIBANO, Consideraciones lingüísticas, 71, v. abnuda

-931: Los lugares del señorío de Lara deben la anubda a su señor. (SERRANO, Cartulario de Arlanza, p. 33- 1/1/931) S. Moreta.
-1011: "Sic accepimus eo Gómez Dídaz et uxor mea Ostrozia ipsas villas cum foro ex lecto, que non pro omezidio, non pro annudebera neque fossateira que sayone de comite non pertimescat". (SANCHEZ, Léxico Oña, 112) Miguel Gual.
-1073: Alfonso VI doma a Silos la Villa de Cobillas "ad integro, absque servitutis iugo de saionis imperio, et sine populatore et sine fossatera et sine anutva et sine omicidio, in omnibus locis et in omnibus terris, et sine castellera et sine portatico et sine alquam rem que ad regem pertinet". (FEROTIN, Recueil des chartes, 19) S. Moreta
-1096: "hoc totum donamus atque tribuimus vobis immunem, et absque ullam calumniam, et sine omni occasione saionis regis, et absque omni fisco regali et sine omni exactione, videlicet, sine añubta, et castellera, et fossatera, et omicidio et stupro". (SANCHEZ, Léxico Oña, 112) Miguel Gual.
-1196: "Et non habeant super se ullum malum forum de sayonaa, nec de abnuda, nec de maneria, nec faciant ullam veredam, ser liberi et ingenui maneant semper" (Fuero a los pobladores de San Cristobal de Labraza, Navarra. (MARICHALAR, Colección, p. 40) A. Martín Duque.
-1135: "Qui ereditarius fuerit in Lara aut in suas aldeas, et inde vizinum fuerit, pecter annubda in cada uno anno I. emina de trigo, alia de cevada, ..." (SERRANO, Cartulario Arlanza, p. 178, doc,. 3-V-1135) S. Moreta.
-1039: Nadie la exigirá a los lugares de Villa Sparsa y Ricepos, concedidos a San Pedro de Arlanza por Fernando I (SERRANO, Cartulario Arlanza, p. 70, doc. 31-III-1039) S. Moreta.
-1151: Sancho III exime de anupta a los pobladores de San Vicente de Pampliega (GONZALEZ, Alfonso VIII, II, p. 14. nº 4, doc. del 8-8-1151) J. M. Mínguez.
-1157: Sancho III exime a todos los dependientes de la iglesia de Calahorra de "abnutuba" (GONZALEZ, Alfonso VIII, II, p. 56, nº 29) J. M. Mínguez.
-1073: Alfonso VI dona a Silos la villa de Cobillas "ad integro, absque servitutis iugo et saionis imperio , et sine populatore et sine fossatera et sine anutva..." (FEROTIN, Recueil des chartes, p. 19, doc. 16-VII-1073) S. Moreta.
-1176: Alfonso VIII confirma al monasterio de Oña la exención de anubda (GONZALEZ, Alfonso VIII, II,. p. 426, n. 258, doc. de 15-V-1176) J. M. Mínguez.
-1089: Los de Villaespasa y Rio Cepos deben la annubda a San Pedro de Arlanza (SERRANO, Cartulario de Arlanza, p. 158, doc. 15) S. Moreta.
-1191: Alfonso VIII concede fuero a los pobladores de Arganzón consistente en tener los mismos derechos que los pobladores de Treviño a, "exceptis decimis de omnibus laboribus et de omnibus bestiis vestris, in quibus episcopus non accipiat nisi quartam partem". Les concede que sus herederos presentes y futuros están libres de "partitione populationis". Se fijan las distintas cantidades que se deben pagar por homicidios, secuestros, golpes, robos de animales, robos hechos en casas o en los huertos; se dan normas sobre la parroquia en que se cumplirán los deberes religiosos y finalmente se establecen inmunidades de tipo económico. Pueden construir molinos, comprar heredades, utilizar la leña del bosque y también están exentos de "pesquisa, forum malum de saionia, neque de maneria, neque de anubda, neque ullam veredam faciatis, ser liberi et ingenui semper maneatis" a cambio del pago de 12 denarios por cada casa. (GONZALEZ, Alfonso VIII, III, 32, doc. 579) M. L. Guadalupe.
-1195: Quedan exentos del pago de la anubda los pobladores de Navarrete (GONZALEZ, Alfonso VIII, III, p. 124, nº 633, doc. 13-I--1195) M. L. Guadalupe.
-1196: "Et non habeant super se ullum malum forum de sayonaa, nec de abnuda, nec de maneria, nec faciant ullam veredam, ser liberi et ingenui maneant semper" (Fuero a los pobladores de San Cristobal de Labraza, Navarra. (1196. MARICHALAR, Colección, p. 40) A. Martín Duque.
-1252: "Et los cavalleros non fagan annubda sino un fonssado en el anno". El que no acuda al fonsado, abonará al rey 10 sueldos; caso de que alguno muriere ... (TORRES FONTES, Fueros reino de murcia, doc. 13, p. 17) Miguel Gual.
-1316: "pectet treçentos solidos usque ad sumum... in ganado et ropa et in denarios omnes latro quem acceperit homines de Villaviridi in furtu extrahant occulos suos a capite sine ulla calumpnia quicumque, sit aliquis homo de Villaviridi non det anubda neque fonsadera " (CNDHE, voz "anubda". Col. doc. de Alfonso XI) José Miguel Gual.

Reproducimos aqui las referencias documentales que aporta el NDHE 1960-96, voz anúteba,, annubda, annubta, anupda, annudba, anupta, adnupda, annúbteba, annúteba, abnulda, anuda, anubda, nubdua, anubtua, annupda, anutba, anútuba, adnuba, annútuva, annútuba, annutua, annupta, anutva, annútaba, amjuda, annuda, abnuda, annúduba, anútada, anumpda, amnuda, abnudba, nuda, nubda, nupda, anúbada, annúdeba, annúduva, annúbeta, annuba., véase en este enlace

1) Como servicio de vigilancia militar
-804 Cartul. Valpuesta (1900) 292: Et nullus sit ausus inquietare eos pro fossato, annubda, siue labore castelli, uel pro aliquo fiscale uel regale seruicio. Var. ms. C: annubta. Traduce este texto Garibay, Compendio hist. 1571 I 411, 21 con la forma anúbada. Citando a Garibay, Morales, Corónica 1586 III 55vo interpreta la voz como `tributo'.
-804: "Aditio huic praefatae villae seu Monasteria vel Eclesias sive divisas quae suprascriptae sunt, vel quae tu aut successores tui adquirere potueritis, ut non habeant Kastellaria, aut AnterioranubdaSiguiente, vel fossadaria, et non patiantur injuriam Sajonis neque pro fossato, neque pro furto, neque pro homicidio, neque pro fornicio, neque pro calumnia aliqua." (CORDE, voz "anubda". Donación y fueros a Valpuesta)
-824 FBrañosera (1847) 17: Et omes qui venerint ad populandum ad villa Brano Ossaria non dent anupda, non vigilias de Castellos, nisi dent tributum. Var.: annudba.
-942 Carta-puebla Peñafiel (1915) 373: Adnupdiis. c1020? FNájera (1847) 292: Inffanciones de Nagara ... debent accipere in exitus, tantum unus inffacion quantum duo burgenses, et debent isti inffanciones ponere unum militem qui teneat annupdam ubi homines de Nagara necesse habuerint, cum caballo, cum omnibus armis ligneis et ferreis.
-c1030 SJuan Peña, Huesca (MndzPidal Oríg. 1926 ed. 1929, 40): Anutba.
-1118 FToledo (1847) 364: Abnudbam.
-1271 FPrivil. Alfonso X (1973) 124: Mandamos que los caualleros de Lorca non fagan annuda, sinon un fonsado en el anno. E el que fincare et non fuere en aquel fonsado, no auiendo escusa uerdadera, pague al rey X sueldos.
-a1300 FSalamanca (1916) 120, 10: Nubda. Var. mss. B y C: nuda. Ibíd. 145, 7: Qui uoda ouier de fazer a fiyo, o a fiya, o a hermano, o a hermana que tenga en su casa, enbíe caualero uezino a la nubda; e sea en Salamanca XV días, e depués uaya a la nubda. Var. ms. B: nupda. + 19 SIGLOS IX-XIV (annubda, anupda, anupta, annúteba, anubda, annútuba, annutua, abnuda, nubda).
1927 SCHZALBORNOZ (AHDE IV 75): Los infanzones ... poseían tierras cargadas con servicios equivalentes: el pago de la fonsadera en aquellos valles norteños de allende los montes y la prestación del servicio de anubda o vigilancia en estas comarcas fronterizas del Duero. 1944 PALOMEQUE, A. (AHDE XV 342): La anubda fue al principio prestación personal relativa al servicio de guerra. 1968 GAVALDEAVELLANO Ha Esp. I 2a 40: Los "milites" o caballeros de Galicia, de Asturias, de León o de Castilla, y las gentes de la aristocracia de sangre ... quedaron en su mayor parte ligados por vínculos de vasallaje a un "señor", y esta relación les obliga, entre otros servicios, ... al de guarda o vigilancia militar fuera de las ciudades o fortalezas que recibe el nombre de "anubda" o "anúteba".
2) Como impuesto:
-931 Cartul. Arlanza (1925) 33: Elegimus ipsum locum ..., intre ceteras LXVI villas que infra sunt ut veniant ad fuero de Lara et almutara en hoste et de anno in annum anupta et fonssadera ad suum dompnum.
-969 Bec. gótico Cardeña (1910) 247: Et hoc licentiam ego comite Fredinando Gundisalbiz tibi Galendo abba vel posterioribus tuis concedo, ut nullius homo super te sit imperio neque parens tibi metypso aliquid ad eius debito, neque per furtu, neque omicidio, neque fornicio, neque manneria, neque serna, neque fossatera, neque annúbteba, neque nulla paria castellera, set ab omni integritate, sit ingenuus et liber ac comitalia seu regalia debita. Eds. 1721, 405 y 1847, 34: annúteba.
-978 Cartul. Covarrubias (1907) 21: Annubda. Var. Yepes, Crón. S. Benito V 1613, 444vo: Anuda. Ibíd. 27: Abeant istas villas et histos monasterios tale foro que non pectent abnulda neque faciant fossatera.
-979 Cartul. Silos (1897) 6: Anubda.
-1003 Cartul. SMillán (1930) 80: Nubdua.
-1014 Col. Dipl. S. Salvador Oña I (1950) 39: Anubtua. -
1039 Bec. gótico Cardeña (1910) 379: Anútuba.
-c1043 Cartul. Santillana (1912) 79: Adnuba.
-1046 Col. Dipl. S. Salvador Oña I (1950) 60: Annútuua.
-1052 FCuevacardiel (Serrano Sanz Docs. Ribagorza 1912, 340): Et habeant foro illos jugueros annútuba duos solidos. ... Et mulieres que fuerint vidue non pectent annútuba.
-1067 Col. Dipl. S. Salvador Oña I (1950) 91: Annutua.
-1070 Ibíd. 96: Annupta.
-1073 Cartul. Sílos (1897) 19: Anutva.
-1074 Burgos (España Sagrada 1771 XXVI 457): Annútaba.
-1075 Privil. Alfonso VI (MndzPidal Esp. Cid 1929 II, 862): Amjuda. Var.: annubda.
-1079 Sahagún, León (Vignau Índice docs. Sahag. 1874, 60o): Annuda.
-1080 Privil. Alfonso VI (Yepes Crón. S. Benito 1610 III 19vo): Abnuda.
-1084 Sahagún, León (Vignau Índice docs. Sahag. 1874, 63o): Annúduba.
-1095 FLogroño (1847) 335: Anubda. Var. ed. 1907, 329: anútada.
-1104 FPalenzuela (1906) 26: Nullus homo de Palenciola ... non det anumpda nec fonsadera, nec royso, nec maneria, nec nubzo ad nullum dominum. Var. ed. 1847, 276: amnuda.
-1270 Bec. Sta. Ma Nájera (Serrano Sanz Docs. Ribagorza 1912, 341): Que los de Covacardiel et villa Almondar que labran con dos bues o bestias, o más, que pechen annútuba II sueldos; et los que labran con un buey, ho con una bestia, que pechen annútuba un sueldo.
-1274 FMendavia (1934) 492: Et que su merino nin su sayón, non les tome ninguna cosa contra su uoluntad nin ayan sobre ssí ningún fuero malo de sayonía ni de nuda, nin de mannaría.

Tipo: Impuestos

La voz ha sido modificada a fecha 2024-03-18.

Referencias documentales de «Anubda»

Fichas de la voz «Anubda», extraídas del archivo del profesor Gual

Fichas de la voz «Anubda», Fundación J. March

Fichas elaboradas por el equipo de investigación de la Beca de la Fundación Juan March y cuyo autor aparece en su parte inferior"