Cifis

Cifis , cifhis, cifos, ciphos, ciphum , cifum, ciphorum, scyphus, scifum, ciphus, sciphus, v. ciphi argentei, copa, scutell y anaps- Cast. taza, copa de cobre. Del lat. "sciphus".

He aquí algunos ejemplos de sus variantes:

-929: documentado voz scifum en SANCHEZ-ALBORNOZ, Estampas, 208) Miguel Gual.
-959 PORT. MoN., 76º: cifo ex auro et trulios duos. ( Cfr. M. PIDAL, Léxico primitivo, v. cifo) José Miguel Gual.
-S. XIII: Juan Diaz en su testamento deja 5 mrs. "pro redemptione ciphi argentei"; y ordena que "de minori cipho argenteo mandat fieri calicem". (ACZ, leg. 18, d. 7.) J. L. Martín.
-1214: Testamento de Guillem de Montesquiu, "Dimitto adomui Sancte Marie Fontis frigidi MD solidos barchinonensium, quos dicta domus Fontis frigidi mihi debet. Amplius etiam dimitto a Sancte Marie Fontis frigidi II cifos argenteos, quos dictos cifos habet a me in causa depositi.". (TRETON, Diplomatarti de Masdeu, doc. 241) José Miguel Gual.
-1238: Jaime I ordena el testamento de doña Toda: "reliquit maiorem cifum argenteum suum eclesie sancti Marchi; ex quo fiat calicem unum argenteum". (HUICI, Col. Dipl. Jaime I, I, doc. 181, p. 279) Miguel Gual.
-1250?: "Itm de cifis, scutellis, et grasalibus, et talliatoribus, et culeriis ligneis, et de conquis ligneis ... de cifis de uitro et de ampollis, et de omni opere vitreo..." (Lezda de Perpignán, 76. GUAL. Voc. Com. medieval, p. 81) Miguel Gual.
-1256: "ciphum argenti" (CARRERAS CANDI, Ausona, 456, nota 147) Miguel Gual.
-1257: "ciphum aquae" (CARRERAS CANDI, Ausona,, p. 27, nota 344) Miguel Gual.
-1258: Voz Ciphorum : "Et carga ciphorum 21 et scutellarum, II denarios.". (GUAL, Lezda de Cambrils, 124) Miguel Gual.
-1265: Jaime I Concede a Guillem de Torres y a sus sucesores el palacio Real de Piera, con la obligación de tener preparado para el servicio real: "decem lectos paratos, cum culcitris et plumatibus totidem; et ducentas scutellas, et decem ciphos ligneos, et decem candelabra erea" (MIRET, Itinerari Jaume I, 370) Miguel Gual.
-1291: "item, volunt et concedunt predicti domini rex et regina pro se, heredibus et successoribus suis (quod si rerum) mobilium nobis episcopo vel ecclesie Pampilonensi, archidiacono mense et hospitallario aut (successoribus) nostris qui pro tempore fuerint utpote de equo vel mullo vel pallaffredo vel (cifo argen)teo de hiis que consistunt in potu vel cibo non tamen in pecunia vel (massa auri) vel argenti". (RAMIREZ, Cartulario Magno, 583, doc. 284) José Miguel Gual.
-1297: "item, uolumus et concedimus pro nobis, heredibus et successoribus nostris quod si rerum mobilium epíscopo, uel ecclesie Pampilonensi, archidiacono mense, uel hospitallario uel successoribus suis qui pro tempore fuerint, utpote de equo, uel mullo, uel palafedo, uel cipho argenteo, seu de hiis que consistunt in potu uel cibo, non tamen in pecunia uel massa auri uel argenti,". (RAMIREZ-HERREROS, Cartulario Magno, 615) José Miguel Gual.
-a1350: "Item de cifis, scutellis, et grasalibus, et talliatoribus, et culeriis ligneis, et de conquis ligneis ... de cifis de vitro, et de ampollis, et de omni opere vitreo... de casseis siccis, XX . quintum, et auruga similiter.." (ALART, Documents Roussillon, 76) M. D. Mateu.
1310: En la relación de utensilios de plata entregados al repostero mayor, para el sevicio de la Casa real figura, "item duos ciphos argénteos intrinsecus et extrinsecus deauratos, ponderantes tribus marchas et unam unciam;". (MARTINEZ FERRANDO, La cámara real, 32, doc. 24) Miguel Gual.
-1312: En la concesión de fuero a Labastide Clarence por Luis I, rey de Navarra figura, "pro leuda, pro salmata vini, vnum denarium turonensem, et hoc secundum magis et minus; pro onere vnius hominis de sale, vnum obolum turonensem; de vno onere ciphorum vitreorum, vnum denarium turonensem ab extraneo;". . (RAMIREZ-HERREROS, Cartulario Magno, 641) José Miguel Gual.
-1319: En la entrega de diversos objetos preciosos al Obispo de Barcelona figura, "item duos ciphos argenti de opere Montispesulani, ponderantes duas marchas et sex uncias;". (MARTINEZ FERRANDO, La cámara real, 147, doc. 107) José Miguel Gual.
-a1350: Extracto de la tarifas de "leudes" de Perpignan, "Item cifis de vitro, et de ampollis, et de omni opere vitreo, XXº Vº." (GARCIA EDO, Llivre Verd, 348) José Miguel Gual.

@ Fuensanta López

De: GUAL CAMARENA, M. Vocabulario del comercio medieval. Colección de aranceles aduaneros de la Corona de Aragón (siglo XIII y XIV) , Tarragona (1968)

Cifis (V, 75); cifis de uitro (V, 76); ciphorum (XI, 50). — Cast. «copa o taza». Del lat. «scyphus». Documentados desde el año 929 (véase Sánchez-Albornoz, Estampas, v. «scifum»).
Citas. «Reliquit maiorem cifum argenteum suum ecclesie sancti Marchi, ex quo fíat calicem unum argenteum» (testamento de dofia Toda, 1238, publ. Huíci, Col. dipl. Jaime I, doc. 181). Ciphos ligneos (22 abril 1265, cfra. Miret, Itin. Jaume I, 370).
Bibliografía. Balari, Orígenes, 591. Du Cange, v. v. «ciphus» y «sciphus». Gual, Lezda Cambrils, v. «ciphorum».

Tipo: Ajuar domestico

La voz ha sido modificada a fecha 2024-01-25.

Referencias documentales de «Cifis»

Fichas de la voz «Cifis», extraídas del archivo del profesor Gual